Zaburzenia mowy u dzieci – w jaki sposób wspomów terapię?
Dzieci zmagające się we wczesnych latach życia z zaburzeniami mowy mogą sobie z nimi poradzić i mówić poprawnie, lecz potrzebna jest do tego konkretna terapia, a także zestawy ćwiczeń oraz zabawek, które pomagają na co dzień ćwiczyć wymowę i stopniowo niwelować problem. W tym artykule przeczytacie o ciekawych propozycjach takich zabawek i ćwiczeniach, które dzieci mogą robić samodzielnie, poza czasem terapii.
Zaburzenia mowy u dzieci
Na samym początku warto przypomnieć specyfikę kilku zaburzeń mowy, które pojawiają się u małych dzieci, aby działanie poszczególnych pomocy leczniczych było jasne. Oczywiście nieprawidłowości w wymowie jest bardzo wiele i są one spowodowane czynnikami emocjonalnymi lub fizycznymi. Czasami problem z wymową jest spowodowany niezwykle stresującą sytuacją w życiu dziecka, a innym razem wynika z nieprawidłowego ułożenia poszczególnych części w jamie ustnej, lecz powodów jest znacznie więcej.
Co ważne, dzieci, które w dalszym ciągu uczą się mówić, szybko uczą się wskazówek mających na celu poprawną wymowę, dlatego z pomocą dobrze dobranej terapii i systematycznym ćwiczeniom znaczna ilość wad może zostać zniwelowana.
Do najczęstszych wad wymowy u najmłodszych należą:
- seplenienie,
- jąkanie,
- afazja, czyli trudności w łatwym komunikowaniu myśli,
- dyslalia, czyli problem z wymawianiem pewnych konkretnych liter, np. „r” czy „g”.
Ćwiczenia dla dzieci z wadą wymowy
Dobra wiadomość jest taka, że znaczną część wad wymowy można wyleczyć dzięki dopracowanym i przetestowanym ćwiczeniom. Część z nich wykonywana jest przy lekarzu logopedzie podczas terapii, a część może być robiona przez dziecko w domu, samodzielnie, lub z rodziną. Z myślą o dzieciach, które potrzebują dodatkowych, ciekawych materiałów, które usprawnią ich naukę powstały zestawy gier i zabawek, dzięki którym codzienna zabawa może mieć również funkcję edukacyjną i terapeutyczną.
Pierwszym ciekawym przykładem gry terapeutycznej jest gra logopedyczna Głoski do zabawy, w której może wziąć udział cała rodzina. W trakcie zadań dziecko ćwiczy analizę głosek w wyrazach i tym samym koncentrację na słowach, a także koordynację wzrokowo-słuchowo-ruchową. Wartościową propozycją jest również gra Sowa gra w słowa, która została zaprojektowana z myślą o ćwiczeniu u dzieci syczących głosek, czyli c, s, z oraz dz. Będzie to idealne ćwiczenie dla maluchów, które mają problem z wymową właśnie tych dźwięków.
Zabawki i gry logopedyczne
Wada wymowy może zostać rozpoznana u dzieci stosunkowo szybko, czyli wtedy, kiedy zaczynają one mówić znacznie więcej, niż zaledwie pojedyncze słowa. Terapię można rozpocząć nawet z trzylatkami, dlatego producenci zabawek i gier logopedycznych stworzyli liczne propozycje również dla dzieci w tym wieku. Z całą pewnością przydatną zabawką jest gwizdek mający zazwyczaj kształt lubianego przez maluchy zwierzaka czy postać z bajki. Przykładem jest gwizdek-kogucik, do którego trzeba wlać trochę wody, a następnie dmuchać i wówczas kogut wydaje charakterystyczne dla siebie dźwięki, a dziecko ćwiczy w ten sposób układ oddechowy, usprawnia mięśnie ust i pracuje nad oddechem. Jest to zabawka świetnie sprawdzająca się u dzieci, u których występuje jąkanie, ale nie tylko.
Do kolorowych zabawek, które przełamują dla dzieci poczucie męczącej terapii, należą również kreatywne woreczki sensoryczne. Namalowano na nich wiele różnych min, które wymagają odpowiedniego ułożenia aparatu mowy. Woreczki mogą posłużyć do różnorakich ćwiczeń związanych z artykulacją czy też podczas gimnastyki korekcyjnej.
Warto korzystać także z multimedialnych programów do ćwiczenia wymowy dla nieco starszych dzieci. Przykładem może być program Seplenienie, trening poprawnej wymowy, który oferuje szereg ćwiczeń różnego rodzaju głosek – na przykład szumiących sz i cz czy też ciszących ś i ź oraz wielu innych. To jednak nie wszystko, ponieważ korzystając z tego programu, dziecko ma również okazję poćwiczyć dane głoski na różne sposoby, w tym w zdaniach.
Wybór produktów stanowiących pomoc dla logopedów oraz samych dzieci jest naprawdę duży, a wymienione propozycje to tylko niektóre z nich. Znajdziesz także liczne domina, testy czy pacynki, które pomagają dostrzec nieprawidłowości w wymowie dziecka i są pomocne każdemu maluchowi podczas niezbędnych ćwiczeń.