Czy oznaczenia „bio”, „organic” i „eko” na produktach są równoważne?

Znalezienie produktów „ekologicznych” jest dziś w sklepach coraz łatwiejsze, a kolejni producenci starają się o zdobycie uwagi nowej grupy klientów przyciągając ich obietnicą produktów bezpiecznych dla środowiska, produkowanych w sposób zrównoważony czy powstających wyłącznie z certyfikowanych materiałów. W praktyce rynek nie wygląda jednak tak idealnie, a marki stosujące na opakowaniach określenia „bio”, „eco” czy „organic” nie zawsze mogą podeprzeć się stosownymi certyfikatami potwierdzającymi ekologiczne pochodzenie produktów. Czy oznaczenia „bio”, „organic” i „eko” na produktach są równoważne?

Czy „bio”, „eko” i „organic” zawsze oznaczają to samo?

Polskie prawo określa wyraźnie, że umieszczenie oznaczeń „bio”, „eco”, „eko” lub „organic” na opakowaniu produktów powinno być stosowane wyłącznie dla żywności ekologicznej, potwierdzonej stosownym certyfikatem. W obrębie Unii Europejskiej, żywność ekologiczna powinna być oznakowana Znakiem Rolnictwa Ekologicznego: logo zielonego (złożonego z gwiazdek) liścia, numerem identyfikacyjnym jednostki przyznającej certyfikat oraz oznaczeniem miejsca, w którym została wyprodukowana. Symbole te są obowiązkowe dla żywności ekologicznej i tylko one potwierdzają uzyskanie certyfikatu – jeśli na opakowaniu pojawia się oznaczenie bio, eco czy organic ale nie w towarzystwie symbolu zielonego liścia, produkt nie jest certyfikowany.

Znak Rolnictwa Ekologicznego poświadcza, że produkty pochodzą lub są produkowane z surowców z gospodarstw przestrzegających zasad ekologicznego rolnictwa, a więc gospodarstw dbających o dobrostan zwierząt, jakość gleby i przeciwdziałanie erozji, nie stosujących GMO oraz stosujących wyłącznie dopuszczone przez UE ekologiczne środki ochrony roślin. Oznaczenia „bio”, „eko” czy „organic” mogą być oczywiście stosowane nie tylko na żywności, ale też innych produktach powstających w zgodzie z założeniami ochrony środowiska.

Jakie oznaczenia produktów potwierdzają otrzymanie certyfikatu produktu ekologicznego?

Poza opisanym wcześniej Znakiem Rolnictwa Ekologicznego, na produktach ekologicznych posiadających certyfikat mogą pojawić się oznaczenia certyfikatu Fair Trade, Rainforest Alliance, Bio-Siegel, FSC lub Energy Star. Ich stosowanie nie wyklucza umieszczenia na opakowaniu oznaczeń wskazujących na produkt ekologiczny, ale podobnie jak w przypadku żywności, bez potwierdzenia certyfikatem reklamowe hasła „bio” czy „eko” niczego nie oznaczają.

Wymienione tutaj certyfikaty i oznaczenia produktów są stosowane kolejno dla:

• Produktów powstających zgodnie z założeniami sprawiedliwego i zrównoważonego handlu (certyfikat Fair Trade).
• Produktów powstających bez negatywnego wpływu na lasy tropikalne (certyfikat Rainforest Alliance). Charakterystyczny symbol zielonej żabki na białym tle z podpisem „Rainforest Alliance Certified” może być umieszczony m.in. na kawie, herbacie czy opakowaniach z drewna i papieru.
• Produktów spożywczych powstających w zgodzie z zasadami ekologicznego rolnictwa nie stosującego syntetycznych pestycydów i nawozów sztucznych (certyfikat Bio-Siegel).
• Produktów z drewna oraz papieru powstających zgodnie z założeniami zrównoważonej gospodarki leśnej (certyfikat FSC).
• Energooszczędnych urządzeń RTV i AGD, których stosowanie nie jest tak szkodliwe dla środowiska naturalnego, jak technologie starsze (certyfikat EnergyStar).

Dlaczego warto wybierać wyłącznie produkty z oficjalnym certyfikatem „eko”?

Z perspektywy dbałości o środowisko naturalne i konieczności ratowania nie tylko lasów tropikalnych, ale wielu innych ekosystemów na całej Ziemi, produkty i żywność powstające w zgodzie z zasadami ekologii i zrównoważonej produkcji są zdecydowanie najbezpieczniejszym i najbardziej rozsądnym wyborem dla współczesnego konsumenta. Jednocześnie jednak, ze względu na mnóstwo nieścisłości na rynku i pojawiania się wielu produktów reklamowanych jako eko, ale nie posiadających odpowiednich certyfikatów, zwracanie szczególnej uwagi na stosowane na opakowaniach oznaczenia i certyfikaty jest niezwykle istotne dla pogłębiania znaczenia samych certyfikatów. Znaczący wzrost świadomości konsumentów i marek jest dziś już bardzo widoczny, ale aby faktycznie służyć środowisko, warto podejmować przemyślane i poparte wiedzą decyzje.

Dlaczego certyfikaty są takie ważne? Firmy, które stosują oznaczenia wskazujące na produkt ekologiczny wyłącznie w celach marketingowych nie podejmują zwykle żadnych działań w kierunku bardziej ekologicznej działalności.

Nieprawidłowe znakowanie produktów ma jedynie przyciągnąć uwagę konsumenta, który obecnie jest coraz bardziej skłonny do wyboru produktów bezpiecznych, ekologicznych i organicznych.

Certyfikaty są na rynku coraz bardziej doceniane, w niektórych sytuacjach wymagane, a przez konsumentów znacznie częściej dostrzegane i rozpoznawane – rynek produktów reklamowanych jako ekologiczne, ale nie posiadających eko certyfikatu może w najbliższych latach znacząco osłabnąć, bo firmy nie obawiają się już inwestowania w formalne potwierdzenie swojego zaangażowania w działania pro-ekologiczne.