Browse By

Monitoring stanu środowiska

Monitoring stanu środowiska, często określany także mianem monitoringu ekologicznego, to inaczej wszelkie działania mające na celu badanie, analizę, i ocenę stanu środowiska pod kątem zachodzących w nim zmian. W ogólnym rozumieniu pojęcia, monitoring środowiska może być prowadzony w skali globalnej, kontynentalnej, krajowej, oraz lokalnej i dotyczyć wielu podchodzących pod ogólne pojęcie środowiska.

W Polsce obowiązuje obecnie oficjalny system monitoringu środowiska zwany Państwowym Monitoringiem Środowiska (w skrócie PMŚ), którego celem jest informowanie organów administracji oraz społeczeństwa o jakości poszczególnych elementów przyrodniczych oraz zmian występujących w ich obrębie. Dlaczego monitoring stanu środowiska jest tak istotny i na czym właściwie polega?

Czym jest monitoring środowiska?

Poprzez pojęcie monitoringu stanu środowiska rozumie się wszelkie działania i badania, których celem jest analiza i ocena stanu środowiska z nastawieniem na obserwację zachodzących w nim zmian i ewentualnym sugerowaniu lepszych zachowań. Monitoring stanu środowiska może dotyczyć wszystkich aspektów szeroko rozumianego środowiska, w tym między innymi powietrza, wód powierzchniowych i podziemnych, gleby, hałasu, czy przyrody ożywionej.

Do monitoringu stanu środowiska zaliczamy też wszelkie pomiary prowadzone pod kątem ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska, a więc pomiary wielkości emisji pyłów i gazów do atmosfery, ilości i składu ścieków odprowadzanych do wód powierzchniowych i podziemnych, czy też analizę nagromadzenia i charakterystyki odpadów.

zanieczyszczenia
Jak prowadzony jest monitoring stanu środowiska?

Monitoring stanu środowiska polega przede wszystkim na systematycznych badaniach prowadzonych przez odpowiednie organy według odgórnie ustalonych zasad i metod, dotyczących zarówno pobierania prób, jak i ich późniejszej analizy.

Aby monitoring mógł być prowadzony w sposób rzetelny i wnosił istotne informacje do ogólnego pojęcia o stanie środowiska, konieczne było stworzenie odpowiedniego systemu kontroli jakości pomiarów, które dziś obejmuje między innymi rejestrację i akredytację prowadzących pomiary laboratoriów, kontrolę uzyskiwanej dokładności metod analitycznych oraz legalizację aparatury stosowanej podczas pomiarów.

Monitoring stanu środowiska jest dziś opierany zarówno na bardziej tradycyjnych metodach manualnych, a więc pomiarach okresowych, a także bardziej zaawansowanych pomiarach półautomatycznych na podstawie stacji pomiarowych oraz pomiarach ciągłych prowadzonych za pomocą automatycznych systemów pomiarowo-alarmowych. Dość istotną rolę w monitoringu stanu środowiska odgrywa też dziś monitoring biologiczny, czyli tak zwana bioindykacja zanieczyszczeń. Obserwacji podlegają tu zarówno rośliny, jak i zwierzęta, których stan i żywotność najlepiej odzwierciedlają wpływ zanieczyszczeń na środowisko.

las
Monitoring stanu środowiska może być prowadzony zarówno w stałej sieci pomiarowej, a więc dzięki aparaturze zainstalowanej na stałe bądź okresowo dostarczanej do punktu pomiarowego, jak i w formie ruchomych punktów pomiarowych, z wykorzystaniem balonów, statków, samochodów i innych systemów mobilnych. Niezależnie od sieci, najważniejszym elementem monitoringu stanu środowiska jest jednolity system zbierania, przesyłania i przetwarzania danych oraz ewidencji wyników pomiarów.

Ważnym elementem monitoringu stanu środowiska są dziś więc systemy informatyczne i komputerowe bazy danych, które znacznie ułatwiły pracę analityków środowiskowych i umożliwił prowadzenie regularnych i jednolitych zapisków, które są podstawą dobrej i skutecznej analizy stanu środowiska i jego degradacji

Największym wyzwaniem współczesnego człowieka jest naprawa błędów popełnionych względem środowiska zarówno w przeszłości, jak i przez dzisiejsze społeczeństwa. Monitoring stanu środowiska pozwala na skuteczne zwiększanie świadomości i wiedzy człowieka, które są podstawą naprawy i ochrony naturalnego otoczenia. Monitoring stanu środowiska to podstawa dla edukacji, dzięki której każdy może podjąć działania w celu stworzenia lepiej zadbanego środowiska.