Jakie powikłania występują po operacji zaćmy?
Zgodnie z danymi statystycznymi zbieranymi w szpitalach i klinikach okulistycznych na całym świecie, operacja usunięcia zaćmy jest dziś jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów, a sama zaćma jedną z najbardziej powszechnych chorób wzroku. Dzięki postępowi medycyny i zupełnie nowym technologiom, jakimi dysponują dziś okuliści, zabieg usunięcia zaćmy jest mało inwazyjny, trwa maksymalnie 30 minut i nie wymaga pooperacyjnej hospitalizacji pacjenta. Ryzyko operacyjne? Niewielkie, choć oczywiście w przypadku wrażliwego narządu wzroku nie można całkowicie go wyeliminować. Jakie powikłania występują po operacji zaćmy i czego można, a czego nie należy obawiać się w trakcie i po zabiegu?
Ryzyko powikłań po operacji zaćmy
Od kiedy metoda fakoemulsyfikacji stała się złotym standardem w dziedzinie operacji zaćmy i pozwoliła na znaczące zmniejszenie inwazyjności zabiegu, szacuje się że procent pacjentów doświadczających poważnych powikłań po operacji zaćmy zmalał do zaledwie 2%. Biorąc pod uwagę, że na całym świecie wykonuje się rocznie setki tysięcy takich operacji, liczba operacji z powikłaniami jest naprawdę niewielka. Podstawowymi metodami, które poza samą techniką operacji pozwalają zmniejszyć ryzyko operacyjne są przede wszystkim precyzyjna diagnoza, doświadczenie lekarzy oraz to, czy pacjent będzie odpowiednio dbał o oko po zakończeniu operacji. Dużą rolę odgrywa tu także czas, w jakim przeprowadzona zostanie operacja – choć przez lata pokutowało przekonanie, że zaćma musi „dojrzeć”, dziś lekarze dostrzegają więcej plusów (i mniejsze ryzyko operacyjne) wśród pacjentów, u których oko zostało zoperowane we wcześniejszym stadium jej rozwoju.
Najczęstsze powikłania po operacji zaćmy
Bardzo poważnym, choć dziś występującym naprawdę rzadko powikłaniem po operacji zaćmy jest krwotok do wnętrza oka lub pęknięcie torebki tylnej soczewki podczas zabiegu. Powikłania te wymagałyby jednak popełnienia przez chirurga kardynalnych błędów, którym w dużej mierze zapobiega stosowana metoda leczenia przez fakoemulsyfikację. Znacznie większym ryzykiem będzie tu więc szansa wdania się zakażenia wewnątrzgałkowego, któremu można zapobiec poprzez stosowanie kropli z antybiotykiem przepisanych pacjentowi po zabiegu.
Grupą powikłań, których można spodziewać się po operacji zaćmy są wszelkiego rodzaju infekcje objawiające się bólem w okolicy operowanego oka, zaczerwienieniem, osłabieniem ostrości widzenia, opuchlizną, a nawet ropieniem oczu. Infekcje, podobnie jak wspomniane zakażenia leczone są za pomocą antybiotyków, jednak aby ich uniknąć warto przede wszystkim zadbać o prawidłową higienę zarówno okolicy oka, jak i dłoni które będą miały z nim styczność podczas aplikowania kropli. W pierwszych tygodniach od operacji, oprócz infekcji mogą wystąpić też obrzęki centralnej części siatkówki, nagły wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, czy odwarstwienie siatkówki. Warto zaznaczyć jednak po raz kolejny, że powikłania te występują naprawdę rzadko – wybierając dobrą, doświadczoną klinikę okulistyczną i stosując się do wszystkich zaleceń lekarzy, obawy przed powikłaniami można z powodzeniem wyeliminować.
Jednym z najczęściej pojawiających się powikłań po operacji zaćmy jest tzw. zaćma wtórna, czyli zmętnienie tylnej torebki soczewki oka po przeprowadzonym zabiegu usunięcia samej soczewki. Podczas standardowego zabiegu torebka jest pozostawiana nienaruszona, jednak gdy po zabiegu okaże się że i ona mętnieje, konieczne będzie wykonanie dodatkowego, prostego zabiegu polegającego na nacięciu powierzchni torebki tylnej za pomocą lasera. Nacięcie to pozwoli na swobodne przepuszczanie światła do siatkówki oka, a tym samym prawidłowe widzenie.
Ostatnim z popularniejszych możliwych powikłań zaćmy jest przemieszczenie się sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej umieszczonej w oku w miejsce usuniętej, zmętniałej soczewki. Powikłania takie są zwykle spowodowane złym zaczepieniem się soczewki we właściwym miejscu lub przesunięciem się jej po operacji na wskutek nadmiernego wysiłku. Naprawa takiego błędu wymaga co prawda drugiej operacji, jednak szanse jej powodzenia są niezwykle wysokie i właściwie każdą przemieszczoną soczewkę można umieścić ponownie tam, gdzie powinna się znaleźć.
Co zrobić, by uniknąć powikłań po operacji zaćmy?
Pacjenci nie mają wpływu na błędy lekarskie, jednak ich wkład w unikanie powikłań po operacji zaćmy jest wciąż dość istotny. Bezwzględne stosowanie się do zaleceń lekarskich i pozwolenie sobie na spokojny, pozbawiony stresów i wysiłku okres rekonwalescencji, połączone z odpowiednią higieną i stosowaniem przepisanych przez okulistę kropli do oczu powinny zmniejszyć ryzyko ewentualnych powikłań do minimum.
Podsumowując, operacja usunięcia zaćmy jest dziś na tyle bezpieczna, że nawet najbardziej powszechne powikłania pooperacyjne zdarzają się tu w małym odsetku przypadków. Nie warto rezygnować z niej z obawy o możliwe powikłania – zabieg usunięcia zaćmy to jedyna metoda pozbycia się zmętnienia blokującego szanse ostrego widzenia.